زبان‌های هندواروپایی- اریایی یک خانوادهٔ زبانی متشکل از چند صد زبان و گویش مرتبط است. بیشتر زبان‌های مردمان ساکن قارهٔ اروپا، فلات ایران، آسیای میانه و شبه قاره هند از جملهٔ زبان‌های هندواروپایی هستند. شمار هندواروپایی‌زبان‌ها در سراسر دنیا به حدود ۳ میلیارد نفر می‌رسد. به این ترتیب، گویشوران زبان‌های هندواروپایی سخنوران بزرگ‌ترین خانوادهٔ زبانی شناخته‌شده در دنیای امروزند. --- نامِ هندواروپایی به این دلیل برایِ این زبانِ فرضی برگزیده شد که این مردمان پس از مهاجرت‌های بزرگ خود، در سرزمین‌هایی از هند تا اروپا سُکنی گزیدند. از این رو نامِ این دو منتهی الیه جغرافیایی که به این شکل در کنارِ هم قرار داده می‌شد برای آن مردم و زبانِ فرضیشان در نظر گرفته شد. پژوهش‌گرانِ آلمانی که نقشی اساسی در بالاندن این دانش داشتند، نامِ هندوژرمنی ( Indogermanisch) را برای این مفهوم به کار می‌برند. استدلال آنها این است که در یک سویِ این حوزه‌یِ جغرافیایی زبان‌های شاخه‌یِ هندی و در سویِ دیگر ایسلندی صحبت می‌شود که زبانی از شاخه‌یِ ژرمنی است؛ پس نامِ هندوژرمنی، می‌تواند به گونه‌ای دیگر گویایِ طیف زبانیِ این خانواده‌یِ بزرگ باشد. پیش‌تر نامِ آریایی نیز برای این خانواده‌یِ زبانی کاربرد داشت. در حالی که زبان‌هایِ آریایی یا هندوایرانی ، فقط یکی از شاخه‌هایِ خانواده‌یِ بزرگِ هندواروپایی را شکل می‌دهند؛ یعنی کاربرد این نام برایِ کلِ خانواده نادرست است. امروزهِ نامِ آریایی فقط به همان شاخه هندوایرانی اطلاق می‌گردد.
زیر انجمن‌ها: زبان های هندو ایرانی یا آریایی، زبان‌های ژرمنی، زبان‌های ایتالی، زبان ارمنی، و 5 بیش‌تر.

زبان‌های چینی-تبتی نام یکی از خانواده‌های زبانی جهان است. شاخه‌های خانواده زبان‌های چینی-تبتی: زبان‌های چینی‌تبار زبان‌های تبتی-برمه‌ای زبان چینی یا دقیقتر: زبان‌های چینی بخشی از خانواده زبان‌های سینی-تبتی را تشکیل می‌دهند.زبان مادری حدود یک پنجم مردم جهان یکی از انواع زبان چینی است. این زبان در خود زبان چینی و سرزمین چین به نامهای جُونگ ون (中文، Zhōngwén)که برای نامیدن زبان نوشتاری بکار می‌رود، خن یو (汉语/漢語، Hànyǔ)و خوَیو (华语/華語، Huáyǔ) نامیده می‌شود. زبان اصلی و عمده و رسمی در سرزمین چین، چینی ماندارین یا پوتونگ خوا می‌باشد.

زبانهای آلتایی یک خانواده زبانی پیشنهادی (یعنی به صورت فرضیه)(شامل زبانهای ترکی، مغولی، تونگوزی، ژاپنی و کره‌ای(در مورد زبان کره ای اختلاف نظر وجود دارد و برخی آن را زیرشاخه زبان های تک خانواده به شمار می آورند)) می باشد. زبانهای این خانواده را که در اوراسیا رواج دارند، به سه شاخه ترکی، مغولی و تنگوسی تقسیم می‌کنند: ۱-ترکی: شامل زبانهای اویغوری قدیم و جدید، تاتاری، ترکمانی، قرقیزی، ازبکی، یاکندی (یاقوتی)، جغتایی ، ترکی آذربایجانی و ترکی عثمانی است. ترکی عثمانی در بین تمام زبانهای این شاخه گسترش وسیع ادبی یافته و تعداد بسیاری از لغات عربی ، فارسی و کردی وارد این زبان شده است؛ همچون Beyaz (بیاض = سفید)، Garip (غریب)، Mutfak (مطبخ = آشپزخانه)، Kader (قدر = سرنوشت)، Pir (پیر = صاحب طریقت)، Sulta (سلطه)،Kervan (کاروان)، Turunç (ترنج)، Nar (انار)، Damat (داماد) ۲-مغولی: این شاخه شامل زبانهای قبایل قلموق و پوریات است. ۳-تنگوسی: این شاخه شامل زبانهای مردم منچوری است. زبانهای آلتایی در ناحیه‌ای وسیع از آناتولی تا ترکستان چین و مغولستان رواج دارد.

زبان‌های آفریقایی-آسیایی نام یکی از خانواده‌های زبانی جهان است. شاخه‌های خانواده زبان‌های آفریقایی-آسیایی: زبان‌های سامی زبان‌های کوشی زبان‌های مصری زبان‌های بربری زبان‌های چادی زبان‌های اُمُتیشی

زبان تک‌خانواده یا یگانه یا منفرد زبانی طبیعی است که با دیگر زبانها خویشاوندی نداشته باشد و نتوان نیای مشخصی برای آن تعیین کرد. به دیگر سخن زبان منفرد خانواده‌ای زبانی است با تنها یک عضو. زبانهای نسبتاً منفرد هم وجود دارند مثل آلبانیایی، ارمنی و یونانی که به آنها «هندواروپایی تک‌خانواده» هم می‌گویند. اینها جزئی از خانواده زبانهای هندواروپایی به شمارند ولی پیوندی به هیچ شاخه‌ای از این خانواده (مانند هندوایرانی، رومی‌تبار، ژرمنی و اسلاوی) ندارند و خود شاخه‌های مستقلی را تشکیل می‌دهند. البته اصطلاح منفرد بیشتر برای گروه نخست به کار می‌رود. لیست زبانهای تک خانواده :آسیا(ایلامی-آینو-بروشَسکی-حتی -کره‌ای-نیهالی-کوسوندا-نیوْخ-پوکیوار-سومری) اروپا (باسکی - اتروسکی) افریقا (هادزا - سانداوه)